Zastosowanie olei do pielęgnacji skóry znane było już w strożytnym Egipcie. Już wtedy pozyskiwano oliwę z oliwek czy olej z orzeszków drzewa Moringa. Egipcjanie smarowali całe ciało chroniąc je przed wysuszeniem. Oleje były znane i stosowane przez Azteków w postaci różnych maści, mazideł do ochrony skóry. Natomiast Galen z Pergamonu (rzymski lekarz greckiego pochodzenia) był twórcą pierwszej recepty na krem z olejem. Olejek z jojoby był bardzo popularny w Starożytnym Wschodzie, gdzie stosowano sproszkowane nasiona jojoby do codziennego mycia ciała. Właściwości tłuszczów naturalnych i ich przydatność w kosmetyce zależą od wchodzących w ich skład kwasów tłuszczowych. Temparaturę topnienia tłuszczu obniża zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych (NKT), a więc tłuszcze w temperaturze pokojowej w stanie ciekłym nazywamy olejami.
Nieliczne tłuszcze rosłinne zawierajace wiele NKT i żywic nazywane są masłami i mają konsystencję stałą jak np. masło kakaowe. W kosmetyce stosuje się oleje otrzymywane biotechnologiczne. Są one zbierane z upraw ekologicznych, tłoczone na zimno i nierafinowane, co pozwala na zachowanie ich cennych wartości (skład, zapach). Spośród najważniejszych niezbędnych NKT jest kwas gamma-linolenowy (GLA). Ma on ogromne znaczenie dla funkcjonowania nie tylko narządów wewnętrznych, ale również skóry. Niedobór GLA powoduje suchość skóry i utratę elastyczności, co w efekcie prowadzi do pojawienia się zmarszczek. Przy niedoborze GLA skóra staję się bezbronna wobec szkodliwych czynników zewnętrznych. Dochodzi do jej ścieńczenia, podrażnienia, łuszczenia oraz do pęknięć naskórka. Wytwarzanie GLA wraz z wiekiem maleje, wówczas musi on być dostarczany w preparatach kosmetycznych. Niedobó;r GLA dotyczy osób cierpiących na łojokotowe zapalenie skóry, wyprysk atopowy czy łuszczyce. Największą zawartość NKT ma olej wiesiołkowy gdzie kwas gamma-linolenowy stanowi 9,5%-12%. Olejek wiesiołkowy zawiera również dużą ilość kawsu linolowego (70%-79%) – prekursora GLA. Inne oleje zawierające dużą ilość NKT to: olej z pestek winogron, makadamia, kukui (mają znaczące działanie leczniecze w przypadku skór skrajnie suchych i pękających). Zawarte w olejach roślinnych nienasycone kwasy tłuszczowe biorą udział w licznych procesach zachodzącyh w skórze: procesie fizykochemicznym – utrzymując prawidłową płynnosć błon komórkowych i lipidów cementu komórkowego, procesie biochemicznym – w przebiegu którego powstają tzw. eikozanoidy, odgrywające kluczową rolę w procesach zapalnych, a także w podziale komórkowym.
Podstawowym zadaniem olei w preparatach kosmetycznych jest zmiękczenie i odżywienie skóry. Oprócz drogocennych tri glicerydów oleje zawierają również fitosterole, wit. E, któe działają regenerująco i przeciwutleniająco. Na rynku mamy szeroki wybór bogatych i drogocennych olei roślinnych. Występują w kosmetyce jako składniki fazy tłuszczowej w kremach, maskach, emulsjach, mleczkach itp. Występując w kosmetykach decydują o postaci praparatu i są również nośnikiem składników czynnych. Wyróżniamy podział olei wg „tłustości” na: schnące, półschnące i nieschnące. Cery suche i dojrzałe- oleje półschnące i nieschnące. Oleje nieschnące mogą działać komedogennie (zaskórnikotwórczo).
Najbardziej popularne oleje stosowane w kosmetyce to:
- olej z oliwki europejskiej – Olea Europaea Fruit Oil wytwarzany z miąższu oliwek (olej nieschnący)
- olej arganowy – Argania Spinosa Kernel Oil wytwarzany z ziaren orzecha dzrzewa Arganowego (olej półschnący)
- olej kokosowy – Cocos Nucifera Oil wytwarzany z miąższu orzecha kokosu (olej nieschnący)
- olej słonecznikowy – Helianthus Annus Seed Oil wytwarzany z nasion słonecznika (olej schnący)
- olej awokado – Persea Gratissima Oil wytwarzany poprzez tłoczenie suszonego miąższu lub macerację z świeżego miąższu avocado (olej nieschnący)
- olej migdałowy – Prunus Amygdalus Dulcis Oil wytwarzany z migdałów (olej półschnący)
- olej winogronowy – Vitis Vinifera Seed Oil wytwarzany z pestek winogron (olej schnący)
- olej z nasion wiesiołka – Oleum Oenotherae syn. Oleum Onagrae wytwarzany z ziaren wiesiołka (olej schnący)
Przykład stosowania olei w zależności od problemu skórnego:
Olej z wiesiołka – pomimo, że jest to olej schnący, to ze zwględu na swoje właściwości polecany jest w preparatach dla skóry dojrzałej, suchej, wrażliwej a także tłustej i zanieczyszczonej. Olej z wiesiołka wpływa na pracę gruczołów łojowych oraz reguluje przez naskórkowe wchłanianie wody.
Olej arganowy – przeznaczony dla skóy wrażliwej, dojrzałej, alergicznej, trądzikowej i suchej. Olej ten wykazuje właściwości antyseptyczne, ochronne, ujędrniające i wygładzające. Ma szerokie zastosowanie w pielęgnacji całego ciała i włosów.
Olej migdałowy – jest jednym z uniewersalnych olejów. Można go stosować do każdego rodzaju skóry. Podczas zastosowania nie daje efektu ciężkości i dobrze jest wchłaniany. Polecany szczególnie do pieęgnacji skóry dziecka.
Olej z advocado – w kosmetyce używany jako czysty olej lub składnik kosmetyków przeznaczonych dla skóry suchej, dojrzałej i wrażliwej. Wykorzystywany jak olej do masażu działając regenerująco i ochronnie na naskórek.
Olej kokosowy – ma szerokie zostosowanie w kosmetyce i fryzjerstwie. Stosowany jako czysty olej do masażu np. regenerującego skóę. Jest składnikiem kremów do cery dojrzałej, uszkodzonej przez słońce. Silnie regeneruje suche i łamliwe włosy.
Olej z oliwki – polecany przy suchej, słabo ukrwionej skórze. Ma również kluczowe znaczenie przy suchej i podrażnionej skórze. Stosowany w maskach do zniszczonych włosów i do pielęgnacji paznokci.
Olej makadamia – jest stosowany w kosmetykach hamujących proces starzenia się skóry. Chroni lipidy ścian komórkowych przed wolnymi rodnikami. Zmiękcza skórę zmiejszając uczucie suchośći i napięcia . Ma zastosowanie w pilęgnacji zniszczonychwłosów na skutek zabiegów fryzjerskich i działania słońca.
Do producki preparatów kosmetycznych jest używanych wiele olejów roślinnych, które mają ogromne znaczenie zwłaszcza w ochronie płaszcza hydrolipidowego. Skóra po ich zastosowaniu jest dobrze nawilżona, gładka i natłuszczona. Oleje roślinne wchodzą w skłąd wielu leków stosowanych w leczeniu dermatoz. Podczas doboru kosmetyku należy zwrócić uwagę na skład (INCI), powinny być zawarte naturalne oleje roślinne, składniki aktywne itp. Tłuszcze zawierają również liczne składniki w nich rozpuszczalne jak witaminy: A, E,D, beta-karoten, fosfolipidy, niezbędne do procesów zachodzących w skórze.